Những Sai Lầm Phổ Biến Mà Kỹ Sư BIM Hệ MEPF Mắc Phải Trong Mô Hình Và Bóc Tách Khối Lượng
Dựa trên 12 năm kinh nghiệm thực tế trong lĩnh vực BIM MEPF, dưới đây là các sai lầm phổ biến mà kỹ sư thường mắc phải khi làm mô hình và khối lượng cho hệ thống điện, nước, điều hòa, và phòng cháy chữa cháy trong tòa nhà hoặc nhà máy như sau :
1. Sai Lầm Trong Quá Trình Mô Hình Hóa
1.1 Thiếu Thông Tin Hoặc Thông Tin Không Đồng Bộ (Metadata)
- Lỗi thường gặp:
- Không gán đầy đủ thông tin kỹ thuật (metadata) như vật liệu, kích thước, nhà sản xuất, mã sản phẩm.
- Metadata không đồng bộ giữa các bộ môn (điện, nước, điều hòa…).
- Hậu quả:
- Dữ liệu xuất ra không đủ để lập bảng khối lượng hoặc đấu thầu.
- Chủ đầu tư không thể sử dụng mô hình trong giai đoạn vận hành (As-Built).
- Ví dụ:
- Đường ống nước không có thông tin vật liệu (PVC, HDPE…), dẫn đến sai lệch khi tính khối lượng.
1.2 Mô Hình Không Đạt Đúng Mức Độ Chi Tiết (LOD)
- Lỗi thường gặp:
- Các thành phần trong mô hình không đáp ứng mức độ chi tiết (LOD) theo yêu cầu từng giai đoạn.
- Giai đoạn thiết kế chỉ cần LOD 300 nhưng kỹ sư lại mô hình quá chi tiết (LOD 400), làm tăng thời gian không cần thiết.
- Hậu quả:
- Giai đoạn thiết kế chậm trễ vì mất thời gian mô hình hóa.
- Sai lệch giữa mô hình thiết kế và thi công thực tế.
- Ví dụ:
- Đầu phun Sprinkler được mô hình chi tiết đến mức gắn cả ren, dù không cần thiết ở giai đoạn thiết kế.
1.3 Không Kiểm Tra Xung Đột Giữa Các Hệ Thống
- Lỗi thường gặp:
- Không thực hiện kiểm tra xung đột (Clash Detection) giữa các hệ thống.
- Bố trí đường ống, dây cáp, hoặc ống gió chồng chéo với kết cấu hoặc hệ thống khác.
- Hậu quả:
- Phát sinh chi phí lớn để sửa đổi trong giai đoạn thi công.
- Kéo dài tiến độ dự án vì phải điều chỉnh tại công trường.
- Ví dụ:
- Ống nước chữa cháy va chạm với dầm kết cấu nhưng không được phát hiện trong mô hình.
1.4 Không Sử Dụng Đúng Các Thông Số Kỹ Thuật
- Lỗi thường gặp:
- Sử dụng kích thước đường ống, dây cáp không đúng với bản vẽ thiết kế hoặc tiêu chuẩn kỹ thuật.
- Hậu quả:
- Sai khối lượng khi xuất bảng BOQ.
- Thi công sai hoặc không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật.
- Ví dụ:
- Đường ống gió thiết kế là 300x200mm nhưng mô hình sai kích thước thành 400x250mm.
1.5 Sai Phạm Vi Mô Hình Hóa (Scope)
- Lỗi thường gặp:
- Mô hình hóa các hạng mục không cần thiết hoặc bỏ sót những phần quan trọng.
- Hậu quả:
- Tăng thời gian mô hình hóa không cần thiết.
- Thiếu thông tin quan trọng trong giai đoạn bóc tách khối lượng.
- Ví dụ:
- Mô hình hóa cả hệ thống cáp điện nhỏ (LAN) ở giai đoạn thiết kế cơ bản, dù không được yêu cầu.
2. Sai Lầm Trong Bóc Tách Khối Lượng (BOQ)
2.1 Không Liên Kết Đúng Metadata Với Thành Phần Mô Hình
- Lỗi thường gặp:
- Không gán đúng thông tin như loại vật liệu, lớp hoàn thiện, hoặc mã số hạng mục.
- Hậu quả:
- Bảng khối lượng xuất ra thiếu thông tin hoặc sai số liệu.
- Ví dụ:
- Không gắn thông tin “Thép mạ kẽm” cho ống dẫn, dẫn đến sai lệch chi phí khi đấu thầu.
2.2 Xuất Khối Lượng Dư Thừa Hoặc Thiếu
- Lỗi thường gặp:
- Không kiểm tra kỹ mô hình trước khi bóc tách khối lượng, dẫn đến sai sót như tính khối lượng trùng lặp hoặc bỏ sót.
- Hậu quả:
- Dự toán sai lệch, ảnh hưởng đến chi phí và tiến độ.
- Ví dụ:
- Một đoạn ống dẫn được đếm hai lần do lỗi sao chép trong mô hình.
2.3 Không Kiểm Tra Khớp Giữa BOQ Và Mô Hình BIM
- Lỗi thường gặp:
- Bóc tách khối lượng xong nhưng không đối chiếu lại với mô hình, dẫn đến dữ liệu không khớp.
- Hậu quả:
- Chủ đầu tư từ chối phê duyệt khối lượng vì thiếu tính minh bạch.
- Ví dụ:
- Mô hình có 100m đường ống nước nhưng bảng BOQ chỉ xuất 80m.
2.4 Không Phân Tách Khối Lượng Theo Giai Đoạn
- Lỗi thường gặp:
- Xuất khối lượng tổng thay vì phân chia theo từng giai đoạn (móng, thân, hoàn thiện).
- Hậu quả:
- Gây khó khăn trong việc lập kế hoạch và quản lý thi công.
- Ví dụ:
- Khối lượng dây điện không được tách theo từng tầng, dẫn đến sai sót trong phân bổ vật liệu.
2.5 Không Sử Dụng Công Cụ Hỗ Trợ Kiểm Tra Khối Lượng
- Lỗi thường gặp:
- Chỉ bóc tách thủ công từ mô hình mà không dùng công cụ kiểm tra (VD: Dynamo, Navisworks).
- Hậu quả:
- Tốn nhiều thời gian và dễ xảy ra lỗi.
- Ví dụ:
- Không kiểm tra các phần bị ẩn hoặc nằm ngoài phạm vi mô hình, dẫn đến bỏ sót khối lượng.
3. Cách Khắc Phục Những Sai Lầm Này
3.1 Quản Lý Quy Trình Mô Hình Hóa
- Đảm bảo tuân thủ LOD theo từng giai đoạn.
- Thường xuyên kiểm tra xung đột bằng Navisworks.
- Phân rõ phạm vi và trách nhiệm từng bộ môn.
3.2 Cải Tiến Quá Trình Bóc Tách Khối Lượng
- Sử dụng phần mềm kiểm tra tự động như Dynamo để bóc tách khối lượng chính xác.
- Phân tách khối lượng theo giai đoạn và hạng mục.
- Kiểm tra khớp giữa mô hình và BOQ trước khi trình duyệt.
PS : Năm 2025 các công trình cấp 1 , cấp 2 đều phải bắt buộc làm BIM triển khai trực tiếp không ai khác chính là anh em ký sư . Mời bạn tham dự hội thảo : Lộ trình áp dụng BIM cho kỹ sư vấn đề và giải pháp áp dụng thành công .Link đăng ký TẠI ĐÂY