Hiện tượng đọng sương của điều hòa trong mỗi công trình  luôn làm chúng ta đau đầu nhất, đôi khi nó còn quan trọng hơn công suất lạnh bởi đọng sương gây hậu quả ngay lập tức dẫn đến chủ đầu tư mất niềm tin về chất lượng thiết kế và thi công lắp đặt hệ thống điều hòa nhiều công trình. Chủ đầu tư không thanh toán hết là lỗi do hiện tượng đọng sương gây ra.

Để nói tới xử lý ẩm và giải quyết các vấn đề khác liên quan đến đọng sương đầu tiên phải nhắc lại sơ bộ về các thông số trạng thái không khí

Khi nói nhiệt độ ở 270C Chúng ta nghĩ gì. Có lẽ ai đó sẽ cảm thấy hơi dễ chịu hay hơi nóng một chút. Nhưng đối với kỹ sư nhiệt thì nó không có nghĩa gì cả vì cái 270C là DB hay WB thậm chí là DP ?

Khi nói về trạng thái không khí ít nhất phải có 2 thông số thông thường người ta sử dụng DB (dry bulb temp ) và WB (wetbulb temp ) hoặc DB và RH từ đó xác định các thông số còn lại. Một số thường dùng bao gồm :

  • Nhiệt độ bầu khô (DB ) : Là nhiệt độ đo bằng nhiệt kế thông thường .ý nghĩa của nhiệt độ này là biểu thị cảm giác nóng hay lạnh mà ta có thể trực tiếp cảm nhận được .
  • Nhiệt độ bầu ướt (WB) : Là nhiệt độ đo bằng nhiệt kế ướt nghĩa là : thông số này hiển thị nhiệt độ của không gian đó nếu ta tăng lượng ẩm lên 100%
  • Độ chứa hơi (d) : Mô tả lượng hơi nước đang tổn tại trong không khí
  • Độ ẩm tương đối (RH) : là con số mô tả độ ẩm của không khí đó đã chiếm bao nhiêu % của độ bão hòa . Không khí khô tuyệt đối RH là 0% và ở trạng thái bão hòa là 100%
  • Nhiệt độ đọng sương (DP) :là nhiệt độ của trạng thái không khí bão hòa nhưng lại có độ chứa hơi không đổi so với trạng thái không khí đang xét . Một cách giải thích dễ hiểu hơn là khi bạn không tăng hoặc giảm độ chứa hơi trong phòng nhưng lại giảm nhiệt độ ,tới khi không khí bắt đầu đọng sương thì nhiệt độ lúc đó là điểm đọng sương của trạng thái không khí ban đầu mình đang xét.

Sự đọng sương phổ biến trong tự nhiên

Đọng sương toàn phần: có thể kể đến hiện tượng đọng sương về khuya . Nguyên nhân là ban ngày nhiệt độ cao làm nước bốc hơi khiến độ ẩm tăng cao . ban đêm nhiệt độ giảm nước không bốc hơi nữa và độ chứa hơi được giữ nguyên . Khi nhiệt độ đêm về khuya càng lạnh xuống đến và thậm chí thấp hơn điểm đọng sương thì hiện tượng sương khuya xảy ra.

Hiện tượng đọng sương cục bộ : có thể nhắc tới ví dụ nổi tiếng nhất là ly nước đá có nước bên ngoài .

Hiện tượng đọng sương cục bộ là do bề mặt đọng sương có nhiệt độ bằng hoặc thấp hơn điểm đọng sương của trạng thái không khí trong phòng . Khi các lớp không khí gần đó tiếp xúc với bề mặt này thì hiện tượng đọng sương xảy ra.

Biện pháp giải quyết vấn đề đọng sương cục bộ

Như vậy muốn giải quyết vấn đề đọng sương cục bộ này ta có 3 biện pháp có thể làm:

  • Tăng nhiệt độ của bề mặt gây đọng sương lên cao hơn nhiệt độ DP của không khí 
  • Cách ly bề mặt đó với không khí trong phòng 
  • Giảm nhiệt độ đọng sương của trạng thái không khí trong phòng xuống (có thể bằng cách khử ẩm ….)

Có rất nhiều trường hợp phải xử lý ẩm nhưng có một vài cách xử lý ẩm tương ứng với điều kiện đã nêu:

  • Để xử lý tách ẩm cho không khí của không gian kín mà không làm thay đổi nhiệt độ thông thường có 2 phương pháp chính :
    • Sử dụng vật liệu hút ẩm 
    • Sử dụng chu trình nhiệt 

Khi không gian không phải là kín mà có sự trao đổi với không khí bên ngoài ta có thể dùng thêm phương pháp thông gió ,hòa trộn không khí có RH thấp vào không gian ….

Một số khó khăn thường gặp nhất

Hiện tượng đọng sương làm phức tạp và gây khó khăn cho hệ thống HVAC thường gặp gồm có:

 

  • Hệ thống nước ngưng FCU : do không khí tách ẩm đi qua coil lạnh nên lượng nước ngưng này lại yêu cầu một hệ thống đường ống để dẫn nó đi thải ra ngoài . Hầu hết các đường ống nước ngưng đều thiết kế có độ dốc để tự chảy tự nhiên và nếu đường ống thiết kế nhỏ hoặc tắc nghẽn sẽ tràn ra ngoài gây thiệt hại .
  • Gây rỉ sét ống gió : Hiện tượng đọng sương không chỉ xảy ra đối với không khí trong phòng mà còn diễn ra bên ngoài đường ống gió . Hiên tượng đọng sương trong ống gió xảy ra khi ống gió không được bọc cách nhiệt đi qua không gian lạnh hơn.
  • Đọng sương ở miệng gió : Mặc dù biết nguyên nhân là do không khí có nhiệt độ đọng sương cao hơn tiếp xúc với bề mặt miệng gió lạnh gây ra nhưng hiện tượng này là một vấn đề đôi khi phức tạp đôi khi rất khó giải quyết triệt để .

Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng

  • Lỗi thiết kế 
  • Do lỗi vận hành 
  • Đôi khi vấn đề chỉ đến từ việc cân chỉnh lưu lượng miệng gió không đúng . Khi có một miệng gió không được cân chỉnh đúng ,lưu lượng gió quá thấp so với yêu cầu sẽ khiến không khí ở khu vực được phụ vụ nóng lên và dễ sảy ra đọng sương nếu không khí ẩm bên ngoài thâm nhập vào .

Khắc phục hiện tượng đọng sương ở miệng gió

Như đã nêu ở trên ,ta có 3 phương pháp chính để xử lý tận gốc :

  • Tăng nhiệt độ bề mặt miệng gió : Đối với một số thiết kế ở bề mặt miệng gió có điện trở nhỏ đủ để sưởi ấm bề mặt lên khỏi điểm đọng sương của trạng thái không khí trong không gian điều hòa .
  • Cách ly bề mặt đọng sương : đây là phương pháp xử lý mà các kỹ sư vận hành thường dùng . Bằng cách tăng vận tốc gió thổi ra ở miệng gió có thể xua các lớp không khí ẩm xung quanh đi và hạn chế tiếp xúc của chúng với bề mặt miệng gió . Tuy nhiên phương pháp này chỉ sử dụng được trong số ít trường hợp . Vì vận tốc gió tăng ở miệng gió sẽ gây ồn và khi lượng ẩm xung quanh quá cao thì cách làm này không hiệu quả và còn có thể gây tốn thêm năng lượng ở quạt .
  • Sử dụng các quy trình tách ẩm : có thể sử dụng trực tiếp các vật liệu tách ẩm hoặc máy tách ẩm (Máy tách ẩm có thể dùng riêng hoặc nằm chung trong máy điều hòa)

Có thể bạn quan tâm: Khóa học Thiết kế hệ thống Điều hòa không khí