Biện pháp thi công dây và ống điện

Biện pháp thi công lắp đặt ống luồn dây điện

Công tác chuẩn bị

• Kiểm tra các công tác xây dựng liên quan đến công tác lắp đặt ống điện đã được thực hiện xong.
• Chuẩn bị biện pháp an toàn:
• Giàn giáo, chống, cùm, sàn thao tác, lan can, dây chằng
• Dây đai an toàn/ Đai toàn thân (nếu có yêu cầu)
• Bình chữa cháy, quạt thông gió, khay hứng xỉ hàn hoặc tấm chắn xỉ – nếu có yêu cầu
• Kính đeo mắt an toàn cho công tác khoan và mặt nạ hàn
• Kiểm tra an toàn thiết bị điện, đèn chiếu sáng cầm tay (nếu có yêu cầu), dây nguồn và thiết bị cấp nguồn điện thi công
• Giày, nón bảo hộ, găng tay và găng tay hàn
• Biển báo khu vực làm việc, băng cảnh báo an toàn (nếu có yêu cầu).
• Bản vẽ thi công về chi tiết lắp đặt đã được phê duyệt, phiên bản mới nhất, bản vẽ thể hiện đầy đủ các chi tiết:
  • Định vị tuyến ống trên mặt bằng, cao độ lắp, thứ tự ống
  • Loại ống và chi tiết giá đỡ, nẹp ống, phụ kiện…
  • Các yêu cầu kỹ thuật điển hình rẽ nhánh, bẻ góc ống, nối ống, bịt đầu… (nếu có)
• Chuẩn bị vật tư: Theo danh mục vật tư liên quan, gồm:
  • Vị trí lắp đặt công tắc, ổ cắm điện, nguồn đầu chờ theo tiêu chuẩn hiện hành
  • Ống điện (nhựa, thép mạ kẽm), hộp nối dây, phụ kiện ống (bẻ góc, rẽ nhánh, nối ống, bịt đầu…)
  • Keo dán ống/ que hàn, sơn, giẻ lau
  • Vít và neo nhựa (tắc-kê)/ bu-lông neo, đinh
  • Kẹp giữ ống & kẽm định vị ống/ giá đỡ ống & dây mồi
  • Kiểm tra dụng cụ thi công và thiết bị đo đảm bảo hoạt động tốt và an toàn.
  • Máy hàn điện, máy cắt, máy mài, máy khoan cầm tay,…
  • Máy uốn ống thép/ máy uốn nhiệt, máy ren đầu ống, cưa sắt…
  • Dụng cụ thi công

Lắp đặt ống 

Định vị và đánh dấu vị trí các hộp nối dây và ra dây. Định tuyến ống giữa các hộp nối dây theo bản vẽ thi công. Với trường hợp ống thép, đánh dấu vị trí các điểm treo/ lắp giá đỡ ống bằng phương pháp hàn hoặc khoan vào kết cấu.

Khoét lỗ trên tường/ trần hoặc khoan/hàn để gắn các hộp nối dây có số đầu nối và chiều nối ống tương ứng bản vẽ. Hộp nối phải được bảo vệ thích hợp tuỳ theo công tác gắn âm sàn hay gắn nổi để chống các sự phá hoại vô ý hoặc làm bẩn hộp ở bên trong như che đậy hộp bằng tấm gỗ hoặc tấm xốp, bao bằng tấm nhựa… Các lỗ chờ thân hộp và nắp hộp sẽ được bịt lại hoặc không tháo các tấm che ra để giữ vệ sinh bên trong hộp.

Với ống đi nổi:

• Khoan lỗ/ hàn/ đóng đinh … để lắp giá đỡ ống/ kẹp giữ ống theo tuyến ống đã định.
• Uốn ống theo tuyến ống đã được định vị, phải uốn nhẹ nhàng, các ống bị bẹp, nứt phải được thay thế.
• Lắp nối ống, dán keo chắc chắn/ ren đầu ống để lắp ống nối cho các điểm nối và định vị ống vào các hộp nối ống. Luồn dây mồi vào trong ống trước khi lắp bịt đầu ống hoặc cổ ống (bushing) . Khi phải ren đầu ống, toàn bộ đường ren phải được quét sơn để chống rỉ trước khi lắp cổ ống.

Đối với ống âm sàn, sau khi lắp ống và luồn dây mồi phải bịt tạm đầu ống để tránh bê tông hoặc các tạp chất có thể chui vào làm tắc ống và neo cố định ống vào kết cấu để tránh làm cho tuyến ống bị dịch chuyển hoặc đứt gãy trong quá trình đổ bê tông. Theo dõi công tác đổ bê-tông để tránh cho việc các tấm bịt bị hở ra làm bê tông chui vào ống và tuyến ống có thể bị lệch do bê tông chèn.

Đối với ống âm tường, sau khi tường xây xong và chưa tô mới có thể thực hiện được: Vạch dấu tuyến ống trên tường, cắt và đục rãnh trên tường để lắp ống và hộp nối, nếu có nhiều ống đi trên một tuyến thì các ống phải được lắp cách nhau bằng một khoảng ống, khoảng cách từ ống ngoài cùng đến mép tường cắt sẽ bằng một khoảng ống, các ống sẽ được cố định chắc chắn, dùng vữa chèn chặt và tô trác phủ áo tuyến ống. Trước khi tô hoàn thiện bề mặt tường, dùng lới mắc cáo bao phủ tuyến ống để tránh tình trạng rạng nứt tường.

Kiểm tra, đánh dấu tuyến ống hoàn thành vào bản vẽ thi công. Làm yêu cầu tư vấn kiểm tra và nghiệm thu bằng mẫu nghiệm thu thi công.

Vệ sinh toàn bộ vật liệu thừa, giữ khu vực thi công sạch và gọn gàng

Công tác lắp đặt

• Xác định vị trí lắp đặt.
• Sử dụng máy Laser và thước mét xác định tọa độ tuyến ống luồn. Căn cứ vào bản vẽ triển khai để định vị tuyến đi của hệ thống ống luồn dây nổi trên trần và âm trong tường.
• Định vị chính xác và căn cứ vào vị trí công tắc, ổ cắm để căn chỉnh toàn bộ ống đi âm tường một cách hợp lý.

Lắp đặt ống luồn âm tường, âm sàn/vách, ống đi trên trần giả và đế âm

Ống âm tường gạch/Sàn-Concealed conduit  in brick wall/Slab

General/ Các công tác chung

• Cắt tường/sàn phải chính xác và tương thích đủ để lắp đặt ống
• Chuẩn bị vật tư & dụng cụ cầm tay như ống PVC, hộp âm, những linh kiện khác, máy khoan và máy uốn cong.
• Đánh dấu vị trí của công tắc & hộp mối nối ở tường gạch/sàn theo như bản vẽ phê duyệt.
• Sau khi lớp gạch đã hoàn thiện, lấy dấu lối dẫn ống trên bức tường gạch với 2 đường đã đánh dấu theo như kích cỡ ống, khoảng cách & số lượng được lắp đặt.
• Sử dụng lưỡi cắt đá để cắt bức tường gạch/sàn một cách chính xác với 2 đường đã đánh dấu.
• Sử dụng đục & búa để đục thành khoảng trống giữa 2 đường đã lấy dấu để lắp ống.
• Đục những đường trên tường gạch/sàn để lắp đặt ống.
• Lắp đặt ống & hộp âm như bản vẽ đã duyệt.
• Hộp âm phải chèn đầy xốp và dán băng keo để ngăn chặn hồ vữa dính vào hộp.
• Ống âm sẽ được bảo vệ bằng vít hoặc mẫu con kê được phê duyệt để tránh di chuyển trong lúc trám vữa.
• Vị trí hoàn công của ống điện phải được ghi lại trước khi tô trát.
• Sử dụng vữa để trám vết cắt sau khi chôn ống vào tường gạch.
• Đặc thù tại dự án là thực hiện thi công cuốn chiếu từ dưới lên trên kết cấu tường gạch; sàn, dầm bê tông đổ tại dự án. Do đó, phần lắp đặt ống được chia thành ba hình thức lắp đặt:
• Ống đi âm tường
• Ống đi nổi trên trần giả
• Ống đi âm sàn; tại những vị trí đặc biệt do trần giả thấp hơn dầm biên bê tông (do không được cắt đục ảnh hưởng đến cấu kiện). Lưu ý: Hạn chế tối đa công tác đi ống âm sàn.
• Sau khi xác định các vị trí, tuyến đi của ống luồn dây, công nhân sẽ gia công các đoạn ống phù hợp với từng vị trí, phương pháp gia công cụ thể như sau
• Ống luồn dây được cắt bằng kìm cắt ống nhựa.
• Dùng lò xo uốn ống để uốn ống luồn.
• Nối các đoạn ống với nhau bằng măng xông trơn.
• Cố định ống luồn vào hộp chia ngả bằng.
• Cố định đế âm, hộp nối bằng khớp nối ren và đầu vặn răng.
•  Cố định ống luồn vào trần, vách bằng càng cua.
• Đối với tường gạch, ống cứng đi âm trong tường thì dùng thép buộc (0,5m một mối).
• Sau khi hoàn thiện công tác đi âm ống trong tường, ta dùng vữa xi măng trát lại những vị trí cắt.
• Dùng nivo căn chỉnh đế âm chính xác, ta dùng vữa xi măng chôn chặt cố định đế âm. Mặt đế âm phải chôn bằng mặt tường hoặc sâu hơn so với bề mặt tấm tường từ 5mm-10mm.

Chú ý: Trong quá trình thi công những vị trí thi công nào không đảm bảo an toàn nhà thầu có trách nhiệm báo lại cho nhà thầu xây dựng, TVGS, Ban QLDA để xử lý, gia cố kịp thời.

Lắp đặt ống đi âm tường

• Ống PVC D20 kéo được 7 dây 1.5mm² ;6 dây 2.5mm² ; 3 dây 4mm² .
• Ống PVC D25 kéo được  11 dây 1.5mm² ; 9 dây 2.5mm² ; 6 dây 4mm² ; 3 dây 6mm².
• Ống PVC D32 kéo được 6 dây 6mm² ;  3 dây 16mm².
• Ống PVC D40  Kéo được 5 dây  ;  3 dây  25mm² .

Sử dụng ống luồn đi ngầm tường theo phương thẳng đứng đúng với vị trí thiết bị hoặc ngang vuông góc với mép tường.

Lưu ý: Không được lắp đặt ống đi chéo. Tại những vị trí đặc biệt bắt buộc, chỉ cho phép cắt chéo hoặc ngang với độ dài ≤50cm trừ khi có ý kiến của chủ đầu tư hoặc tư vấn giám sát. Yêu cầu phải hạn chế tối đa đối với công tác trên

• Đảm bảo đội xây dựng đã hoàn thành tường và vệ sinh để tiến hành công việc của điện
• Kiểm tra các điểm tham chiếu cần thiết thì có sẵn cho cao độ sàn
• Đánh dấu vị trí công tắc, ổ cắm và tuyến ống luồn ở cao độ phù hợp theo như bản vẽ thi công đã được phê duyệt
• Đảm bảo kích thước hộp đấu nối và cắt một lỗ có kích thước lớn hơn một chút so với kích thước hộp được đánh dấu vị trí trên tường với độ sâu vừa đủ.
• Trước khi cắt đục phải phun nước vào nơi đã đánh dấu
• Bắt đầu cắt vị trí đánh dấu cho đi ống điện với sự giúp đỡ của máy cắt, đục và búa sau khi cắt.
• Sau khi xác định được vị trí ống nổi từ trần đi âm tường đi xuống ổ cắm, công tắc, tủ điện, ta tiến hành cắt thẳng trên tấm tường, tùy theo số lượng ống sẽ có độ rộng cắt tường khác nhau: 1 ống (cắt 3cm), 2 ống (cắt 5 cm), 3 ống (cắt 10cm), độ sâu 2-4cm
• Cố định hộp với kích thước và cao độ thích hợp bằng thước thủy.
• Dùng xi măng để cố định hộp đấu nối cho đúng và để thiết lập, cài vào các ống luồn độ dài cần thiết của đường đi của chúng.
• Trám trét lỗ bằng lưới và xi măng
• Sau khi thiết lập hộp đấu nối, kết nối ống chờ cho công tắc/ ổ cắm/ tủ điện âm tường đến hộp đấu nối
• Tất cả các hộp đấu nối âm tường cần phải được dán băng dính bên ngoài (Nắp tôn, nắp nhựa)để tránh vữa, bụi bẩn, vữa trát xâm nhập vào box và các lỗ ren
• Xác định chính xác vị trí, cao độ bằng thước mét và bắn dây mực cân bằng cho công tắc, ổ cắm, tủ điện, sau đó tiến hành dùng máy cắt cắt tường đúng với kích thước, cao độ đặt vừa đế âm.

Ống âm ở vách ngăn.

Các công tác chung

• Chuẩn bị những vật tư & dụng cụ như ống PVC, hộp mối nối, những linh kiện khác, máy uốn cong và dụng cụ cầm tay.
• Sau khi mặt đầu tiên của tường hoàn thiện, đánh dấu vị trí ống âm, hộp đầu mối nối theo như bản vẽ.
• Khi cần thiết đặt khung giá đỡ cho hộp âm.
• Lắp đặt ống với khoảng cách & số lượng theo bản vẽ đã duyệt.
• Hộp âm sẽ giữ vững khung vách chắn bằng cách đặt hộp đầu nối như khung giá đỡ đã duyệt. Khung giá đỡ theo vật tư đã đệ trình.
• Những ống này phải lắp đặt theo đường thẳng, không được lắp đặt theo đường chéo.
• Bảo đảm số lượng & vị trí của ống âm trước khi lắp đặt mặt vách chắn thứ 2.

Lắp đặt ống đi âm sàn

• Sử dụng ống cứng để đi âm sàn sau khi xác định được vị trí để đi ống. Sau đó dùng máy cắt rảnh sâu 2cm đủ để mặt trên của ống bằng mặt sàn bê tông theo tuyến ống đã xác định sẵn.
• Đối với hệ thống ống kết nối giữa các điểm cấp nguồn đi âm sàn, ống được lắp đặt với khoảng cách ngắn tối đa để dễ luồn dây, giảm thiểu rủi ro tắc ống trong quá trình các đơn vị thi công xây dựng và hạn chế đường cắt đảm bảo không ảnh hưởng đến kết cấu sàn bê tông.
• Luồn dây rứa sẵn trước để phục vụ công tác kéo rải dây sau này
• Đóng đinh bê tông, buộc dây thép nhỏ tiến hành công tác ghi ống 2-3m 1 điểm tùy theo vị trí mối nối, khoảng cách, hướng đi của ống
• Tiến hành trám trát mặt sàn cho bằng với cost thô của sàn để bàn giao cho các bên thi công hạng mục tiếp theo.

Lắp đặt ống đi nối trên trần

Chuẩn bị những vật tư & dụng cụ như ống PVC, GI, những linh kiện khác, máy uốn cong và dụng cụ cầm tay.

Những ống đi nổi sẽ đặt theo bản vẽ đã phê duyệt.

Lấy dấu đường ống trên tường gạch/bê tông theo như bản vẽ được duyệt.

Ống đi nổi sẽ được giữ đúng vị trí bởi các bát kẹp gắn thẳng vào tường gạch/bê tông. Cung cấp ống ruột gà cho mỗi mối nối giãn nở, thiết bị.

• Xác định vị trí tuyến ống bằng cách đo từ mép tường ra tuyến ống đầu tiên dựa vào kích thước trong bản vẽ thi công.
• Sử dụng ống cứng đi nổi trên trần. Các ống nằm cạnh nhau được bắn song song và khoảng cách giữa tim 2 ống là 4-8cm. Tại những vị trí cua góc, ống được bẻ uốn vuông góc và kết nối vào ống mềm âm tường bằng măng xông trơn.
• Khoảng cách bắn kẹp C trên 1 tuyến ống thẳng là 1,2-1,5m/1 kẹp C. Tại những vị trí rẽ nhánh và thả đầu chờ dây đèn, ta dùng box chia 2, 3, 4 để chia nhánh cho các tuyến ống và thả dây chờ.
• Tại những vị trí có nhiều tuyến ống giao nhau tại 1 điểm, ta dùng hộp nối dây để thuận lợi cho việc lắp ống, kéo dây và phân biệt các tuyến ống.
• Sau mỗi lần lắp đặt xong 1 tuyến ống người thi công có trách nhiệm dùng bản vẽ thi công kiểm tra cẩn thận để đảm bảo không nhầm lẫn giữa các tuyến ống khác với nhau, sau đó đánh dấu tuyến ống để đảm bảo không nhầm lẫn.